یک مطالعه جدید سرنخهای مهمی درباره بیماریهای مادرزادی و ناباروری ارائه داده است که نتایج امیدوارکنندهای به همراه دارد. باروری تولیدمثل مردان به شدت به زمانبندی دقیق وابسته است و هرگونه اختلال در این زمانبندی میتواند منجر به ناباروری یا بیماریهای مادرزادی شود. این مسئله مدتها دانشمندان را سردرگم کرده بود تا اینکه بهتازگی پژوهشگرانی از مرکز پزشکی بیمارستان کودکان سینسیناتی (Cincinnati Children’s Hospital Medical Center) موفق به شناسایی کلید مولکولی و ژنتیکی اصلی شدند که روند تولید اسپرم سالم در مردان را فعال میکند؛ البته تنها زمانی که شرایط مناسب برای این کار فراهم باشد.
PRC1 کلید باروری مردان
این مکانیسم که Polycomb Repressive Complex 1 (PRC1) نام دارد، یک کمپلکس پروتئینی است که ژنهای خاصی از سلولهای جنسی را فعال میکند. این ژنها مسئول تولید اسپرمهای سالم هستند. این ژنهای باروری از بدو تولد در بدن ما وجود دارند، اما در دوران نوزادی و کودکی فعال نیستند. دلیل این خاموش بودن این است که کمپلکس سرکوبگر پلیکامب (PRC1) مانع از فعال شدن این ژنها برای تولید اسپرمهای بارور میشود تا زمانی که بدن به سنی برسد که برای تولیدمثل مناسب باشد.
مطالعات انجام شده توسط پژوهشگران مرکز پزشکی بیمارستان کودکان سینسیناتی نشان داده است که با رسیدن موشها به سن تولیدمثل، تغییر قابلتوجهی در کمپلکس PRC1 رخ میدهد. در این زمان، هرگونه مولفهای که مانع از تولید اسپرم بارور باشد، از بین میرود و به جای آن، مولفهای جایگزین میشود که تولید اسپرم سالم را آغاز میکند.
دکتر ساتوشی نامکاوا (Satoshi Namekawa)، سرپرست این تحقیق و عضو بخش علوم تولیدمثل در مؤسسه پریناتال بیمارستان کودکان سینسیناتی بیان کرد:
“یکی از سؤالات همیشگی این بود که چگونه ژنهای سلولهای جنسی بهصورت دقیق و بهموقع فعال میشوند. مطالعه ما به این سؤال بنیادی پاسخ میدهد و ماشینآلات اپیژنتیکی جدیدی را معرفی میکند که فعالسازی بهموقع اسپرمزایی را هدایت میکنند.”
امیدی برای مردان دارای مشکلات باروری
یکی دیگر از یافتههای جالب این تحقیق این بود که زمانی که عملکرد PRC1 مختل شود، بیضههای حیوانات آزمایشگاهی کوچکتر میشوند و آنها قادر به تولید اسپرمهای سالم یا داشتن فرزند نخواهند بود. اگرچه این تحقیقات اولیه بسیار امیدوارکننده است، اما محققان هنوز نیاز دارند تا بررسی کنند چگونه و چرا کمپلکس PRC1 نقش خود را از سرکوبکننده اسپرم به فعالکننده اسپرم تغییر میدهد، آن هم درست در سن مناسب تولیدمثل.
این تحقیقات چه معنایی برای مردانی دارد که با مشکلات باروری دست و پنجه نرم میکنند؟ با درک بهتر از نقش زمانبندی در فعالسازی اسپرمزایی، محققان میتوانند با دقت بیشتری زمانهای اوج باروری مردان را مشخص کنند و در آینده روشهای درمانی جدیدی برای تسریع این فرآیند توسعه دهند.