روش اسفوماتورا، که گاهی به عنوان “روش مه‌آلود” نیز شناخته می‌شود، یک تکنیک سنتی و دستی برای استخراج روغن‌های اساسی از پوست مرکبات مانند لیمو، پرتقال، و گریپ‌فروت است. این روش بیشتر در ایتالیا رایج بوده و به دلیل حفظ کیفیت بالای عطر و خواص گیاهی محبوبیت دارد. در اینجا نحوه کارکرد روش اسفوماتورا توضیح داده می‌شود:
مراحل روش اسفوماتورا
- جمع‌آوری پوست مرکبات: اولین قدم، جمع‌آوری پوست‌های تازه مرکبات است. پوست‌ها باید دارای کیفیت بالا و تازه باشند تا بتوانند بیشترین میزان روغن را داشته باشند.
- فشرده‌سازی دستی: پوست مرکبات به آرامی و به صورت دستی فشرده می‌شود. این کار معمولاً با استفاده از یک دستگاه ساده که به آن سفونه گفته می‌شود انجام می‌گیرد. دستگاه دارای مخزنی است که پوست‌ها در آن قرار داده می‌شوند و فشار داده می‌شوند تا روغن‌های اساسی آزاد شوند.
- جمع‌آوری روغن: روغن‌های اساسی که از پوست خارج می‌شوند، در یک مخزن جمع‌آوری می‌شوند. این روغن‌ها خالص هستند و بدون هیچ گونه فرآوری یا تصفیه اضافی به دست می‌آیند.
- تصفیه نهایی: گاهی اوقات ممکن است نیاز به تصفیه سبکی برای جداسازی هرگونه ماده خارجی یا آب اضافی از روغن باشد.
ویژگی‌ها و مزایای روش اسفوماتورا
- حفظ کیفیت و خواص طبیعی: اسفوماتورا به حفظ خواص طبیعی و عطر و بوی اصیل مرکبات کمک می‌کند.
- بدون استفاده از حرارت یا مواد شیمیایی: این روش بدون نیاز به حرارت یا استفاده از حلال‌های شیمیایی انجام می‌شود.
- روغن خالص و با کیفیت بالا: روغن‌های اساسی به دست آمده از این روش به دلیل خلوص بالا و کیفیت عطری ممتاز مورد توجه هستند.
روش اسفوماتورا به دلیل دستی بودن و نیاز به مهارت و دقت بالا، کمتر در تولید صنعتی استفاده می‌شود و بیشتر در تولیدات کوچک و محصولات با کیفیت بالا کاربرد دارد. این روش برای تولید روغن‌های اساسی برای استفاده در عطرسازی، آروماتراپی و محصولات مراقبت از پوست بسیار محبوب است.
تفاوت روش اسفوماتورا و پرس سرد
نه، روش اسفوماتورا (Sfumatura) و روش پرس سرد دو تکنیک متفاوت برای استخراج روغن‌های اساسی هستند. در حالی که هر دو روش به دلیل عدم استفاده از حرارت برای استخراج روغن‌های اساسی مشابه به نظر می‌رسند، روش‌ها و کاربردهای آن‌ها متفاوت است:
روش اسفوماتورا
- این روش عمدتاً برای استخراج روغن‌های اساسی از پوست مرکبات استفاده می‌شود.
- در اسفوماتورا، پوست مرکبات به آرامی و به صورت دستی فشرده می‌شود تا روغن‌های اساسی آن خارج شوند.
- این روش بیشتر در تولیدات کوچک و محصولات با کیفیت بالا استفاده می‌شود و نیازمند دقت و مهارت بالایی است.
روش پرس سرد
- پرس سرد یک روش عمومی برای استخراج روغن است که نه تنها برای مرکبات بلکه برای انواع مختلف دانه‌ها و مغزها نیز استفاده می‌شود.
- در این روش، ماده گیاهی تحت فشار مکانیکی قرار می‌گیرد تا روغن آن خارج شود. فرآیند پرس سرد معمولاً از دستگاه‌های پرس استفاده می‌کند.
- پرس سرد بیشتر برای تولید روغن‌های مغزها و دانه‌ها مانند روغن کنجد، روغن زیتون و روغن آفتابگردان استفاده می‌شود.
در نتیجه، در حالی که هر دو روش در استخراج روغن‌های اساسی بدون استفاده از حرارت مشابه هستند، تفاوت‌های کلیدی در نوع مواد گیاهی مورد استفاده، فرآیند استخراج و تجهیزات مورد نیاز وجود دارد.
