تست روزت (Rosette test)

تست روزت (Rosette test) برای تشخیص حضور سلول‌های خونی جنین در گردش خون مادر استفاده می‌شود. این تست در زمینه‌های پزشکی مانند مراقبت‌های قبل و بعد از زایمان کاربرد دارد و به ویژه برای تشخیص و پیشگیری از مشکلات مربوط به عدم سازگاری خونی بین مادر و جنین مهم است.

تست روزت (Rosette test) معمولاً در موقعیت‌های زیر مورد نیاز است، به ویژه زمانی که یک زن باردار دارای گروه خونی Rh منفی است:

1. پس از زایمان: برای تشخیص اینکه آیا سلول‌های خونی جنین (که ممکن است Rh مثبت باشند) وارد جریان خون مادر شده‌اند یا خیر.
2. در صورت خونریزی یا تروما در دوران بارداری: مثل خونریزی غیرطبیعی، تروما ناشی از حادثه، یا عوارض دیگر که ممکن است باعث ورود خون جنین به جریان خون مادر شود.
3. پس از روش‌های تهاجمی مرتبط با بارداری: مانند آمنیوسنتز، نمونه‌برداری از جفت (CVS)، یا سایر روش‌های تشخیصی یا درمانی که ممکن است باعث اختلاط خون مادر و جنین شوند.
4. در صورت سقط جنین یا مرده‌زایی: برای بررسی اینکه آیا سلول‌های خونی جنین وارد جریان خون مادر شده‌اند یا خیر.
5. پیش از تزریق گلوبولین ایمنی Rh (RhIG): برای تعیین نیاز به این درمان پیشگیرانه در مادران Rh منفی.

تست روزت به ارزیابی ریسک واکنش‌های ایمنی علیه گلبول‌های قرمز خون جنین (در صورتی که جنین Rh مثبت باشد) کمک می‌کند. این تست به پزشکان اجازه می‌دهد تا تدابیر لازم برای جلوگیری از مشکلات بعدی مربوط به عدم سازگاری Rh را اتخاذ کنند.

نحوه انجام تست روزت

1. نمونه‌برداری خون: ابتدا، نمونه خون از مادر گرفته می‌شود.
2. تشخیص سلول‌های خونی جنین: نمونه خون با آنتی‌بادی‌هایی که خصوصاً برای شناسایی سلول‌های خونی جنین (که ممکن است فاکتور Rh مثبت داشته باشند) طراحی شده‌اند، مخلوط می‌شود. اگر سلول‌های خونی جنین در نمونه خون مادر وجود داشته باشند، با آنتی‌بادی‌ها واکنش نشان داده و شناسایی می‌شوند.
3. شکل‌گیری روزت‌ها: اگر سلول‌های خونی Rh مثبت جنین حضور داشته باشند، آن‌ها با اریتروسیت‌های Rh منفی (که عمدتاً از خون دهنده‌ای با گروه خونی Rh منفی تهیه می‌شوند) مخلوط شده و به صورت ساختارهایی به نام “روزت” می‌چسبند.

اهمیت تست روزت

1. تشخیص عدم سازگاری Rh: این تست برای تشخیص عدم سازگاری Rh بین مادر و جنین استفاده می‌شود. اگر مادر Rh منفی و جنین Rh مثبت باشد، ممکن است بدن مادر در برابر سلول‌های خونی جنین واکنش نشان دهد که می‌تواند به جنین آسیب برساند.
2. پیشگیری از عوارض: با تشخیص به موقع، می‌توان از طریق تزریق گلوبولین ایمنی Rh (RhIG) به مادر، از واکنش ایمنی و تولید آنتی‌بادی‌های مخرب علیه سلول‌های خونی جنین جلوگیری کرد.
3. کاربرد در موارد خاص: این تست معمولاً پس از زایمان، سقط جنین، آمنیوسنتز، یا هرگونه خونریزی یا تروما در دوران بارداری انجام می‌شود تا از وجود سلول‌های خونی جنین در جریان خون مادر اطمینان حاصل شود.

تست روزت نقش کلیدی در پیشگیری و مدیریت عوارض ناشی از عدم سازگاری Rh در دوران بارداری دارد و به حفظ سلامت مادر و جنین کمک می‌کند.

تفاوت تست روزت و کلایهاور بتکه

تفاوت اصلی بین تست روزت (Rosette test) و تست کلایهاور-بتکه (Kleihauer-Betke test) در روش و هدف انجام آن‌ها است. هر دوی این تست‌ها برای تشخیص حضور سلول‌های خونی جنین در گردش خون مادر استفاده می‌شوند، اما به روش‌های متفاوتی عمل می‌کنند:

تست روزت

1. هدف: تشخیص حضور سلول‌های خونی جنین Rh مثبت در خون مادری که Rh منفی است.
2. روش: این تست با اضافه کردن گلبول‌های قرمز Rh منفی به نمونه خون مادر انجام می‌شود. اگر سلول‌های خونی جنینی Rh مثبت در نمونه وجود داشته باشند، با این گلبول‌های قرمز واکنش نشان داده و ساختارهایی شبیه به رزت (گل رز) تشکیل می‌دهند.
3. کاربرد: این تست برای ارزیابی نیاز به تزریق گلوبولین ایمنی Rh (RhIG) به مادران Rh منفی استفاده می‌شود تا از واکنش‌های ایمنی مادر در برابر سلول‌های جنینی جلوگیری شود.

تست کلایهاور-بتکه

1. هدف: تعیین میزان سلول‌های خونی جنینی در گردش خون مادر.
2. روش: این تست بر پایه مقاومت سلول‌های خونی جنینی به اسید و رنگ‌آمیزی ویژه است. گلبول‌های قرمز جنینی (که حاوی هموگلوبین F هستند) در برابر اسید مقاوم هستند و پس از درمان با اسید و رنگ‌آمیزی، قابل شناسایی می‌شوند.
3. کاربرد: این تست برای تعیین میزان سلول‌های خونی جنینی در خون مادر و تعیین دوز مناسب گلوبولین ایمنی Rh برای جلوگیری از واکنش‌های ایمنی در مادران Rh منفی استفاده می‌شود.

در حالی که تست روزت برای تشخیص سریع حضور گلبول‌های قرمز جنینی Rh مثبت در خون مادر Rh منفی استفاده می‌شود، تست کلایهاور-بتکه برای تعیین دقیق مقدار گلبول‌های قرمز جنینی در خون مادر و تعیین دوز مناسب گلوبولین ایمنی Rh به کار می‌رود.

انتخاب تست مناسب برای اختلال خون جنین مادر

انتخاب تست مناسب برای تشخیص وجود خون جنین در گردش خون مادر بستگی به چند عامل دارد، از جمله حساسیت مورد نیاز برای تشخیص، میزان خونریزی یا انتقال خون محتمل بین جنین و مادر، و هدف خاص تشخیص یا درمان. دو تست رایج برای این منظور تست کلایهاور-بتکه (Kleihauer-Betke test) و تست روزت (Rosette test) هستند. نحوه انتخاب بین این دو تست بر اساس موارد زیر صورت می‌گیرد:

1. حساسیت تست:
   • تست کلایهاور-بتکه برای تعیین دقیق میزان سلول‌های خونی جنین در خون مادر استفاده می‌شود. این تست برای مواردی که نیاز به ارزیابی دقیق میزان انتقال خون وجود دارد مناسب است، مانند تعیین دوز مناسب گلوبولین ایمنی Rh.
   • تست روزت بیشتر برای تشخیص سریع وجود یا عدم وجود سلول‌های خونی جنین در خون مادر استفاده می‌شود، به خصوص در مواردی که مادر Rh منفی و احتمال دارد جنین Rh مثبت باشد.
   • تست فلوسایتومتری با بالاتری دقت برای تشخیص کمترین میزان های اختلال
2. میزان گستردگی اختلال:
   • اگر تشخیص اولیه و سریع مورد نظر باشد و نیاز به اطلاعات دقیق در مورد میزان انتقال خون نباشد، تست روزت ممکن است انتخاب مناسبی باشد.
   • در صورتی که لازم باشد میزان دقیق انتقال خون بین مادر و جنین مشخص شود، تست کلایهاور-بتکه ترجیح داده می‌شود.
3. موقعیت بالینی و شرایط مادر:
   • در شرایط خاص بالینی مانند پس از زایمان، خونریزی داخلی، یا سایر تروماها در دوران بارداری، انتخاب تست ممکن است تحت تأثیر این شرایط قرار گیرد.
4. هدف کلینیکی:
   • اگر هدف تعیین نیاز به تزریق گلوبولین ایمنی Rh باشد، تست کلایهاور-بتکه ممکن است برای تعیین دوز دقیق‌تر مفید باشد.
   • برای تشخیص سریع وجود خون جنینی Rh مثبت در خون مادر Rh منفی، تست روزت کاربرد دارد.

در نهایت، تصمیم گیری در مورد انتخاب تست مناسب باید توسط یک متخصص پزشکی بر اساس شرایط خاص هر بیمار و نیازهای تشخیصی و درمانی او صورت گیرد.