توضیح مفهوم “Variants of Uncertain Significance (VUS)” در آنالیز داده های NGS
واژه‌ی “Variants of Uncertain Significance” یا VUS، به معنای نوعی از جهش‌های ژنتیکی است که معلوم نیست دقیقاً چه تأثیری بر سلامتی فرد دارند. این نوع جهش‌ها معمولاً در طی آزمایشات ژنتیکی شناسایی می‌شوند، اما اطلاعات کافی در دست نیست تا بتوان تعیین کرد که آیا این جهش‌ها بی‌خطر هستند، یا اینکه می‌توانند منجر به بیماری‌ها یا اختلالات خاصی شوند.
ویژگی‌های VUS
- نامشخص بودن تأثیر ژنتیکی: جهش‌های VUS به دلیل نبود داده‌های کافی یا تضاد در داده‌های موجود، نامشخص مانده‌اند.
- تحقیقات مستمر: اغلب، برای فهمیدن بیشتر درباره‌ی جهش‌های VUS، تحقیقات بیشتری نیاز است. به مرور زمان و با انجام آزمایش‌های بیشتر، ممکن است وضعیت یک VUS روشن‌تر شود.
- چالش‌های بالینی: وجود یک VUS در یک گزارش آزمایش ژنتیکی می‌تواند تصمیم‌گیری‌های پزشکی را پیچیده کند، زیرا تعیین کننده‌ی خطر دقیق برای بیمار نیست.
تأثیر VUS بر تشخیص و درمان
- تشخیص: VUS می‌تواند باعث سردرگمی در تشخیص بیماری‌ها شود، به ویژه اگر جهش مورد نظر در یک ژن مرتبط با بیماری خاصی باشد اما اثر آن نامشخص باشد.
- مشاوره ژنتیکی: در صورت وجود VUS، مشاوره ژنتیکی می‌تواند به بیماران و خانواده‌های آنها کمک کند تا درک بهتری از پتانسیل ریسک‌های ژنتیکی داشته باشند و در مورد اقدامات بعدی تصمیم‌گیری کنند.
- درمان: از آنجایی که تأثیر ژنتیکی VUS نامشخص است، معمولاً درمان‌های مبتنی بر این جهش‌ها نیز با ابهاماتی همراه است و پزشکان ممکن است ترجیح دهند تا از رویکردهای محافظه‌کارانه‌تری استفاده کنند.
شناسایی VUS یک چالش بزرگ در زمینه ژنتیک و مدیریت سلامتی است. این واریانت‌ها به دلیل اینکه ارتباطشان با ریسک بیماری‌ها نامعلوم است، از نظر بالینی قابل اقدام نیستند. برای کاهش این مشکل، کالج آمریکایی ژنتیک و ژنومیک پزشکی (ACMG) توصیه‌هایی را در سال‌های ۲۰۰۰، ۲۰۰۷ و ۲۰۱۵ منتشر کرده است که بر اساس آنها واریانت‌ها به پنج دسته بر اساس فراوانی در جمعیت، پیش‌بینی‌های محاسباتی، داده‌های عملکردی و مشاهدات هم‌زمانی بیماری/واریانت در خانواده‌ها طبقه‌بندی می‌شوند:
- پاتوژنیک (بیماری‌زا)
- احتمالاً پاتوژنیک
- اهمیت نامشخص
- احتمالاً بی‌خطر
- بی‌خطر
با این حال، تا سال ۲۰۱۹، تقریباً نیمی از نیم میلیون واریانت موجود در پایگاه داده ClinVar هنوز در دسته‌بندی VUS قرار دارند. این امر نشان می‌دهد که نیاز فوری به تجزیه و تحلیل‌های بیوانفورماتیکی عمیق وجود دارد تا بتوان تعداد فزاینده‌ای از واریانت‌ها را ارزیابی کرد و واریانت‌هایی که ممکن است برای ریسک و پیشرفت بیماری‌ها مهم باشند را در اولویت قرار دهیم.
در واقع، این توصیه‌ها و طبقه‌بندی‌ها به متخصصان کمک می‌کنند تا با دقت بیشتری به تحلیل و پیش‌بینی تأثیر ژنتیکی واریانت‌های شناسایی شده بپردازند و در نهایت، کیفیت تشخیص‌ها و درمان‌های پیشنهادی را بهبود ببخشند.
