یکی از چالش‌های بزرگ در حوزه سلامت، تشخیص به موقع بیماری‌ها و ارزیابی دقیق وضعیت اندام‌های داخلی بدن است. بسیاری از اندام‌های حیاتی ما در صورت آسیب‌دیدگی یا بیماری، نشانه‌های واضحی از خود بروز نمی‌دهند، که این امر می‌تواند به تاخیر افتادن تشخیص و درمان و در نهایت، پیچیدگی‌های جدی‌تر سلامتی منجر شود. کلیه‌ها، به عنوان یکی از اندام‌های کلیدی بدن، نمونه‌ای بارز از این مشکل هستند. بسیاری از افراد، بدون اطلاع از وضعیت واقعی سلامت کلیه‌های خود، با بیماری‌های کلیوی یا وجود سنگ کلیه زندگی می‌کنند. تشخیص این شرایط در مراحل اولیه اغلب آسان نیست، و وقتی علائم بالاخره ظاهر می‌شوند، ممکن است درمان آن‌ها دشوارتر و پیچیده‌تر باشد. در این مقاله، ما به اهمیت چکاپ‌های منظم کلیه و نقش آن‌ها در حفظ سلامت کلیه‌ها می‌پردازیم و نحوه استفاده از آزمایشات مختلف برای کسب اطلاعات دقیق در مورد وضعیت کلیه‌ها را بررسی می‌کنیم.
چکاپ با استفاده از آزمایش خون
برای سنجش عملکرد کلیه، یکی از بهترین راه ها آزمایش خون است. کلیه به صورت مستقیم با ترکیبات خون در ارتباط بوده و وظیفه کنترل بسیاری از ترکیبات خون بر عهده این بخش است. از زیاد شدن یا کم شدن برخی از متابولیت ها در خون میتوانیم به سلامت کلیه پی ببریم. برای بررسی سلامت کلیه مجموعه ای از تست ها معرفی میشود. این مجموعه تست‌ها که به آن پنل بیوشیمیایی خون یا پنل متابولیک اطلاق میشود، می‌تواند اطلاعات مهمی در مورد وضعیت کلیه‌ها و سایر اندام‌ها و سیستم‌های بدن ارائه دهد. در ادامه، به توضیح هر یک از این تست‌ها و اهمیت آن‌ها در ارزیابی عملکرد کلیه‌ها می‌پردازیم:
1. آلبومین (Albumin)
آلبومین یک نوع پروتئین است که معمولاً در خون یافت میشود و توسط کبد تولید میشود. آزمایش آلبومین می‌تواند هم بر روی نمونه خون و هم بر روی نمونه ادرار انجام شود.
آزمایش آلبومین خون:
این آزمایش میزان آلبومین موجود در خون را اندازه‌گیری می‌کند. نتایج این آزمایش می‌تواند به پزشک کمک کند تا وضعیت تغذیه بدن، کارکرد کبد و کلیه‌ها را ارزیابی کند. معمولاً سطوح پایین آلبومین خون می‌تواند نشانه‌ای از بیماری کبدی، بیماری کلیوی، التهاب شدید یا سوء تغذیه باشد.
آزمایش آلبومین ادرار:
این آزمایش میزان آلبومین موجود در ادرار را اندازه‌گیری می‌کند و معمولاً به عنوان “نسبت آلبومین به کراتینین ادرار” (UACR) انجام میشود. وجود آلبومین در ادرار (آلبومینوریا) می‌تواند نشانه‌ای از آسیب کلیوی باشد. کلیه‌های سالم معمولاً نباید اجازه عبور آلبومین از فیلترهای خود را بدهند، بنابراین وجود آلبومین در ادرار می‌تواند نشانه‌ای از اختلال در فیلتراسیون کلیوی باشد.
تغییرات در سطح آلبومین ادرار می‌تواند با بیماری‌های کلیوی مختلف مرتبط باشد، از جمله نفروپاتی دیابتی (آسیب کلیوی ناشی از دیابت)، فشار خون بالا، گلومرولونفریت (التهاب فیلترهای کلیوی) و بیماری کلیوی مزمن. تشخیص زودهنگام این شرایط و درمان مناسب می‌تواند به جلوگیری یا کند کردن پیشرفت بیماری کمک کند.
2. کلسیم (Calcium)
کلسیم یک ماده معدنی ضروری است که نقش مهمی در بدن ایفا می‌کند. این عنصر بیشترین ماده معدنی موجود در بدن است و عمده‌ترین نقش آن در تشکیل استخوان‌ها و دندان‌ها است. علاوه بر این، کلسیم در انقباض عضلات، انتقال پیام‌های عصبی، لخته شدن خون، و فعالیت‌های آنزیمی نیز نقش دارد.
آزمایش خون کلسیم:
این آزمایش سطح کلسیم کل خون را اندازه‌گیری می‌کند. سطوح نرمال کلسیم در خون بزرگسالان بین 8.8 تا 10.4 میلی‌گرم در دسی‌لیتر (mg/dL) است. با این حال، این مقدار ممکن است بسته به آزمایشگاه مورد استفاده متفاوت باشد.
تغییرات در سطح کلسیم و ارتباط آن با بیماری‌های کلیوی:
- هیپرکلسمی (سطوح بالای کلسیم):
- می‌تواند ناشی از بیماری‌های پاراتیروئید، سرطان‌ها، برخی از بیماری‌های خودایمنی، و مصرف بیش از حد مکمل‌های کلسیم یا ویتامین D باشد.
- در موارد نادر، می‌تواند با بیماری‌های کلیوی مانند سندرم میلک-آلکالی ارتباط داشته باشد.
- هیپوکلسمی (سطوح پایین کلسیم):
- می‌تواند به دلیل کمبود ویتامین D، مشکلات در غده پاراتیروئید، کمبود منیزیم، یا بیماری‌های کلیوی مزمن ایجاد شود.
- بیماری‌های کلیوی مزمن می‌توانند مانع از تبدیل ویتامین D به فرم فعال آن در کلیه‌ها شوند، که منجر به کاهش جذب کلسیم از روده‌ها میشود.
در هر دو حالت، تشخیص و درمان به موقع می‌تواند به جلوگیری از عوارض جدی کمک کند. برای بیماران با بیماری‌های کلیوی، مدیریت سطوح کلسیم و فسفر خون از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا نامتعادلی در این سطوح می‌تواند منجر به مشکلات استخوانی و کلسیفیکاسیون عروقی (رسوب کلسیم در رگ‌های خونی) شود.
3. دی اکسید کربن (Carbon Dioxide)
دی اکسید کربن (CO₂) یکی از محصولات جانبی متابولیسم سلولی در بدن است و به صورت بی‌کربنات در خون حمل میشود. اندازه‌گیری سطح دی اکسید کربن در خون یک بخش مهم از آزمایش‌های گازهای خون شریانی و آزمایش خون محیطی است و به ارزیابی تعادل اسید-باز و عملکرد تنفسی بدن کمک می‌کند.
این آزمایش سطح بی‌کربنات (یکی از فرم‌های حل شده CO₂) در خون را اندازه‌گیری می‌کند. سطوح نرمال بی‌کربنات در خون بزرگسالان بین 23 تا 29 میلی‌اکی‌والان در لیتر (mEq/L) است. با این حال، این مقادیر ممکن است بسته به آزمایشگاه مورد استفاده متفاوت باشد.
تغییرات در سطح دی اکسید کربن و ارتباط آن با بیماری‌های کلیوی:
- سطوح بالای دی اکسید کربن (بی‌کربنات بالا):
- ممکن است ناشی از اختلالات تنفسی، اوردوز برخی داروها (مانند دیورتیک‌های افزاینده بی‌کربنات) یا مصرف بیش از حد مکمل‌های آنتی‌اسید باشد.
- در بیماران با بیماری‌های کلیوی، این وضعیت ممکن است نشانه‌ای از کاهش توانایی کلیه‌ها در دفع اسید و ایجاد تعادل اسید-باز باشد.
- سطوح پایین دی اکسید کربن (بی‌کربنات پایین):
- ممکن است به دلیل اختلالات تنفسی، از دست دادن بی‌کربنات از طریق اسهال، یا بیماری‌های کلیوی ایجاد شود.
- در بیماران با بیماری‌های کلیوی مزمن، کاهش سطح بی‌کربنات ممکن است نشانه‌ای از عدم توانایی کلیه‌ها در حفظ تعادل اسید-باز باشد.
در هر دو حالت، تنظیم دقیق سطوح دی اکسید کربن برای حفظ تعادل اسید-باز بدن و جلوگیری از عوارض مرتبط حیاتی است. درمان‌های اصلاح کننده تعادل اسید-باز ممکن است شامل تجویز مکمل‌های بی‌کربنات، تعدیل در داروهای موجود یا درمان‌های دیگر باشد. بررسی‌های دقیق پزشکی و آزمایش‌های منظم خون می‌تواند به پایش و مدیریت این تعادل کمک کند.
در مورد تست گازهای خونی بیشتر بدانید
4. کلرید (Chloride)
کلرید یکی از الکترولیت‌های اصلی خون است که به حفظ تعادل آب و الکترولیت‌ها در بدن کمک می‌کند. این یون منفی نقش حیاتی در حفظ تعادل اسید-باز، انتقال پیام‌های عصبی و حرکت عضلات دارد.
این آزمایش سطح یون کلرید در خون را اندازه‌گیری می‌کند. مقادیر نرمال کلرید در خون بزرگسالان معمولاً بین 96 تا 106 میلی‌اکی‌والان در لیتر (mEq/L) است، اگرچه این مقادیر ممکن است بسته به آزمایشگاه و روش اندازه‌گیری متفاوت باشد.
تغییرات در سطح کلرید و ارتباط آن با بیماری‌های کلیوی:
- کلرید بالا (هایپرکلرمی):
- ممکن است ناشی از کم‌آبی، تجویز بی‌رویه داروهای مدر (دیورتیک‌ها)، بیماری‌های کلیوی یا اسیدوز متابولیک باشد.
- در بیماران با بیماری کلیوی، افزایش کلرید ممکن است به دلیل عدم توانایی کلیه‌ها در دفع مناسب این الکترولیت باشد.
- کلرید پایین (هیپوکلرمی):
- ممکن است ناشی از استفراغ مکرر، اسیدوز متابولیک، بیماری‌های کلیوی یا تجویز بیش از حد داروهای مدر باشد.
- کاهش سطح کلرید در بیماران با بیماری کلیوی ممکن است نشان‌دهنده از دست رفتن بیش از حد این الکترولیت از طریق کلیه‌ها باشد.
مدیریت سطح کلرید و دیگر الکترولیت‌ها برای حفظ تعادل الکترولیتی و عملکرد مناسب سیستم‌های بدن حیاتی است. پزشک ممکن است در صورت نیاز تغییراتی در رژیم غذایی، داروها یا درمان‌های دیگر را توصیه کند. اندازه‌گیری‌های منظم سطح کلرید و دیگر الکترولیت‌ها در خون بخشی از پایش و مدیریت بیماری‌های کلیوی است.
5. کراتینین (Creatinine)
کراتینین یک محصول زاید است که در خون تشکیل میشود و عمدتاً از طریق کلیه‌ها دفع می‌گردد. این ماده از تجزیه کراتین فسفات در عضلات حاصل میشود و سطح آن در خون به صورت نسبتاً ثابت باقی می‌ماند.
آزمایش خون کراتینین:
آزمایش خون کراتینین برای ارزیابی عملکرد کلیه‌ها انجام میشود. در صورتی که کلیه‌ها به خوبی کار کنند، آن‌ها کراتینین را از خون حذف و از طریق ادرار دفع می‌کنند. بنابراین، افزایش سطح کراتینین در خون ممکن است نشان‌دهنده کاهش عملکرد کلیه‌ها باشد.
مقادیر نرمال کراتینین در خون مردان بزرگسال بین 0.7 تا 1.3 میلی‌گرم در دسی‌لیتر (mg/dL) و در زنان بزرگسال بین 0.6 تا 1.1 mg/dL است. این مقادیر ممکن است بسته به سن، جنس، و جرم عضلانی فرد متغیر باشد.
تغییرات در سطح کراتینین و ارتباط آن با بیماری‌های کلیه:
- کراتینین بالا (هایپرکراتینمی):
- افزایش سطح کراتینین معمولاً نشان‌دهنده کاهش عملکرد کلیه‌ها است.
- می‌تواند ناشی از بیماری‌های کلیوی مانند گلومرولونفریت، پیلونفریت، بلاک شدن مجاری ادراری، یا آسیب حاد به کلیه‌ها باشد.
- همچنین، برخی داروها و مکمل‌ها می‌توانند باعث افزایش سطح کراتینین شوند.
- کراتینین پایین (هیپوکراتینمی):
- سطوح پایین کراتینین نادر است و معمولاً نشان‌دهنده کاهش جرم عضلانی یا کمبود تغذیه‌ای است.
- در موارد نادر، می‌تواند نشان‌دهنده بیماری‌های عضلانی یا برخی اختلالات کبدی باشد.
پزشک ممکن است در صورت نیاز به کنترل و مدیریت بیماری‌های کلیوی، تغییراتی در رژیم غذایی، داروها، یا سایر اقدامات درمانی را توصیه کند. اندازه‌گیری‌های منظم سطح کراتینین در خون و نیز انجام آزمایش عملکرد کلیه‌ها (مانند نرخ تصفیه گلومرولی یا GFR) بخشی از نظارت و مراقبت از بیماران با اختلالات کلیوی است.
6. گلوکز (Glucose)
گلوکز، که به آن قند خون نیز گفته میشود، یکی از اصلی‌ترین منابع انرژی برای سلول‌های بدن است. سطح گلوکز در خون توسط هورمون‌های انسولین و گلوکاگون تنظیم میشود. آزمایش گلوکز خون به ارزیابی میزان قند خون و تشخیص یا نظارت بر دیابت کمک می‌کند.
آزمایش گلوکز:
- آزمایش گلوکز ناشتا (Fasting Blood Sugar, FBS): این آزمایش پس از یک دوره 8 تا 12 ساعته ناشتایی انجام میشود. سطوح نرمال گلوکز ناشتا کمتر از 100 میلی‌گرم در دسی‌لیتر (mg/dL) است.
- آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (Oral Glucose Tolerance Test, OGTT): این آزمایش پس از نوشیدن یک محلول حاوی گلوکز انجام میشود و سطح گلوکز خون در زمان‌های مختلف اندازه‌گیری میشود.
- آزمایش گلوکز خون تصادفی: سطح گلوکز خون بدون توجه به زمان غذا خوردن اندازه‌گیری میشود.
تغییرات در سطح گلوکز و ارتباط آن با بیماری‌های کلیه:
- گلوکز بالا (هایپرگلیسمی):
- می‌تواند نشانه‌ای از دیابت باشد. دیابت یکی از عوامل خطر اصلی برای بیماری‌های کلیوی است.
- کنترل نامناسب قند خون می‌تواند منجر به آسیب به عروق خونی کلیه‌ها شود، که به نوبه خود می‌تواند به نفروپاتی دیابتی منجر شود.
- گلوکز پایین (هیپوگلیسمی):
- سطوح پایین گلوکز خون می‌تواند ناشی از مصرف بیش از حد انسولین یا داروهای دیگر برای دیابت، نخوردن غذای کافی یا ورزش شدید باشد.
- اگرچه هیپوگلیسمی معمولاً با بیماری‌های کلیه مرتبط نیست، اما مدیریت دقیق سطوح گلوکز خون برای جلوگیری از عوارض مهم است.
برای افرادی که دیابت دارند و خطر بیماری‌های کلیوی در آن‌ها بالاست، کنترل دقیق قند خون و فشار خون، همراه با آزمایش‌های منظم کلیه، می‌تواند به جلوگیری یا کاهش خطر آسیب کلیوی کمک کند.
7. فسفر (Phosphorus)
فسفر یک ماده معدنی ضروری است که نقش مهمی در تشکیل استخوان‌ها و دندان‌ها، تولید انرژی، و سنتز پروتئین‌ها دارد. بیشتر فسفر بدن در استخوان‌ها ذخیره میشود، اما مقدار کمی از آن نیز در خون یافت میشود.
آزمایش فسفر:
آزمایش خون فسفر سطح فسفات انورگانیک در خون را اندازه‌گیری می‌کند. سطح نرمال فسفر در خون بزرگسالان بین 2.5 تا 4.5 میلی‌گرم در دسی‌لیتر (mg/dL) است.
تغییرات در سطح فسفر و ارتباط آن با بیماری‌های کلیه:
- فسفر بالا (هایپرفسفاتمی):
- ممکن است نشانه‌ای از کاهش عملکرد کلیه‌ها باشد. کلیه‌ها در حالت عادی میزان اضافی فسفر را از خون دفع می‌کنند.
- سطوح بالای فسفر در خون می‌تواند منجر به تشکیل توده‌های سخت در بافت‌های بدن شود و خطر بیماری قلبی-عروقی را افزایش دهد.
- در بیماران مبتلا به بیماری کلیوی پیشرفته، مدیریت سطوح فسفر از طریق رژیم غذایی و داروها مهم است.
- فسفر پایین (هیپوفسفاتمی):
- ممکن است ناشی از سوءجذب فسفر از روده‌ها، دفع بیش از حد فسفر از کلیه‌ها، یا اختلالات متابولیکی باشد.
- سطوح پایین فسفر می‌تواند منجر به ضعف عضلانی، آسیب استخوان، و اختلال در عملکرد سلولی شود.
برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی، مانیتورینگ و کنترل سطوح فسفر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پزشکان ممکن است رژیم غذایی کم فسفر، داروهای چسباننده فسفر، یا درمان‌های دیگر را برای کمک به مدیریت سطوح فسفر توصیه کنند.
8. پتاسیم (Potassium)
پتاسیم یک الکترولیت ضروری برای بدن است و نقش مهمی در تنظیم عملکرد سلول‌های عصبی و عضلات، از جمله ضربان قلب دارد. کلیه‌ها نقش کلیدی در حفظ تعادل مناسب پتاسیم در بدن ایفا می‌کنند.
آزمایش پتاسیم:
آزمایش خون پتاسیم سطح این ماده معدنی را در خون اندازه‌گیری می‌کند. محدوده‌ی نرمال پتاسیم در خون برای بزرگسالان معمولاً بین 3.6 تا 5.2 میلی‌مول بر لیتر (mmol/L) است.
تغییرات در سطح پتاسیم و ارتباط آن با بیماری‌های کلیه:
- پتاسیم بالا (هایپرکالمی):
- ممکن است نشانه‌ای از کاهش عملکرد کلیه‌ها باشد، زیرا کلیه‌ها نمی‌توانند پتاسیم اضافی را از خون دفع کنند.
- سطوح بالای پتاسیم می‌تواند خطرناک باشد و منجر به اختلال در ضربان قلب یا حتی مرگ ناگهانی شود.
- درمان ممکن است شامل داروها، تغییرات رژیم غذایی یا دیالیز باشد.
- پتاسیم پایین (هیپوکالمی):
- ممکن است ناشی از دفع بیش از حد پتاسیم از طریق ادرار یا اسهال، مصرف برخی داروها، یا عدم دریافت کافی پتاسیم از رژیم غذایی باشد.
- علائم ممکن است شامل ضعف عضلانی، گرفتگی عضلات، و خستگی باشد.
- درمان معمولاً شامل مکمل‌های پتاسیم یا تغییرات رژیم غذایی است.
برای افرادی که به بیماری کلیوی مبتلا هستند، مانیتورینگ و تنظیم سطوح پتاسیم از اهمیت بالایی برخوردار است تا از بروز عوارض جدی پیشگیری شود.
9. سدیم (Sodium)
سدیم یک الکترولیت مهم در بدن است که نقش حیاتی در تنظیم فشار خون، حجم خون، و تعادل آب و مواد معدنی در بدن ایفا می‌کند. کلیه‌ها کنترل میزان سدیم در بدن را برعهده دارند.
آزمایش سدیم:
آزمایش خون سدیم سطح این ماده معدنی را در خون اندازه‌گیری می‌کند. محدوده‌ی نرمال سدیم در خون برای بزرگسالان معمولاً بین 135 تا 145 میلی‌اکی‌والان بر لیتر (mEq/L) است.
تغییرات در سطح سدیم و ارتباط آن با بیماری‌های کلیه:
- سدیم بالا (هایپرناترمی):
- ممکن است ناشی از دهیدراته شدن بدن، مصرف بیش از حد نمک، یا برخی از اختلالات هورمونی باشد.
- علائم ممکن است شامل تشنگی شدید، سردرد، تحریک‌پذیری، و گیجی باشد.
- درمان شامل اصلاح میزان آب و نمک در بدن و درمان بیماری زمینه‌ای است.
- سدیم پایین (هیپوناترمی):
- ممکن است ناشی از مصرف بیش از حد آب، برخی از بیماری‌های کلیوی، یا داروهای خاص باشد.
- علائم ممکن است شامل تهوع، سردرد، گیجی، و در موارد شدید تشنج و کما باشد.
- درمان شامل تنظیم میزان سدیم و آب در بدن و درمان بیماری زمینه‌ای است.
برای افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی، مانیتورینگ و کنترل سطوح سدیم بسیار مهم است تا از بروز عوارض جدی پیشگیری شود. کلیه‌های سالم به طور معمول می‌توانند میزان سدیم را در حد نرمال نگه دارند، اما وقتی کلیه‌ها آسیب دیده باشند، توانایی آن‌ها برای تنظیم سدیم ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد.
10. اوره نیتروژن خون (Urea Nitrogen, BUN)
اوره نیتروژن خون (Blood Urea Nitrogen, BUN) مقدار نیتروژن موجود در خون را اندازه‌گیری می‌کند که از تجزیه پروتئین‌ها در بدن حاصل میشود. اوره یک ماده زائد است که توسط کبد تولید شده و از طریق کلیه‌ها دفع میشود. سطح BUN می‌تواند به ارزیابی عملکرد کلیه‌ها کمک کند.
آزمایش اوره نیتروژن خون:
آزمایش BUN سطح نیتروژن اوره را در خون اندازه‌گیری می‌کند. محدوده نرمال BUN برای بزرگسالان معمولاً بین 7 تا 20 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dL) است، اگرچه این مقدار می‌تواند بسته به سن و وضعیت سلامت فرد متفاوت باشد.
تغییرات در سطح BUN و ارتباط آن با بیماری‌های کلیه:
- BUN بالا:
- می‌تواند نشانه‌ای از نارسایی کلیوی، کاهش جریان خون به کلیه‌ها (مثلاً در شوک یا از کم‌آبی بدن)، انسداد مجاری ادراری، یا مصرف بیش از حد پروتئین باشد.
- داروهای خاص نیز می‌توانند سطح BUN را افزایش دهند.
- BUN پایین:
- ممکن است ناشی از کمبود پروتئین در رژیم غذایی یا آسیب کبدی باشد.
- بارداری نیز ممکن است سطح BUN را کاهش دهد.
برای افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی، مانیتورینگ دقیق BUN بسیار مهم است. درمان افزایش یا کاهش BUN بستگی به علت زمینه‌ای آن دارد و ممکن است شامل تغییرات در رژیم غذایی، داروها یا سایر اقدامات پزشکی باشد. کلیه‌های سالم معمولاً می‌توانند میزان اوره را در حد نرمال نگه دارند، اما وقتی کلیه‌ها آسیب دیده باشند، توانایی آن‌ها برای دفع اوره ممکن است کاهش یابد، منجر به افزایش سطح BUN در خون شود.
تصویربرداری از کلیه
برای ارزیابی عملکرد و ساختار کلیه‌ها، علاوه بر آزمایش‌های خون و ادرار، روش‌های تصویربرداری نیز به کار گرفته می‌شوند. این روش‌ها می‌توانند به پزشکان کمک کنند تا به درک بهتری از وضعیت کلیه‌ها دست یابند و احتمال بروز بیماری‌ها و مشکلات کلیوی را تشخیص دهند. در ادامه به برخی از رایج‌ترین روش‌های تصویربرداری برای چکاپ کلیه اشاره میشود:
- سونوگرافی کلیه (Renal Ultrasound):
- این روش از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از کلیه‌ها استفاده می‌کند.
- برای ارزیابی اندازه، شکل و موقعیت کلیه‌ها و تشخیص سنگ کلیه، کیست‌ها و دیگر توده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- این روش بدون درد است و نیازی به استفاده از تابش یا مواد حاجب ندارد.
- سی‌تی اسکن کلیه (CT Scan):
- این روش از اشعه X برای ایجاد تصاویر مفصل از کلیه‌ها و ساختارهای اطراف آن‌ها استفاده می‌کند.
- ممکن است قبل از انجام سی‌تی اسکن از مواد حاجب برای بهبود کیفیت تصاویر استفاده شود.
- این روش می‌تواند برای تشخیص سنگ‌های کلیه، تومورها و سایر مشکلات کلیوی مورد استفاده قرار گیرد.
- ام‌آرآی کلیه (MRI):
- این روش از مغناطیس و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از کلیه‌ها و ساختارهای اطراف آن‌ها استفاده می‌کند.
- ام‌آرآی می‌تواند برای ارزیابی جریان خون به کلیه‌ها و شناسایی تغییرات در بافت کلیه‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
- این روش بدون تابش است و معمولاً نیازی به استفاده از مواد حاجب ندارد.
- انجام سیستوگرافی (Cystography):
- این روش از اشعه X و یک ماده حاجب برای بررسی مثانه و مجرای ادراری استفاده می‌کند.
- ممکن است برای تشخیص عفونت‌های ادراری مکرر یا مشکلات ساختاری در مجرای ادراری مورد استفاده قرار گیرد.
- بیوپسی کلیه:
- اگرچه بیوپسی کلیه یک روش تصویربرداری نیست، اما ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر بیماری‌های کلیه انجام شود.
- در این روش، یک نمونه کوچک از بافت کلیه با استفاده از سوزن برداشته شده و تحت میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرد.
این روش‌های تصویربرداری می‌توانند به پزشکان کمک کنند تا به تشخیص دقیق‌تر و انتخاب درمان مناسب‌تر برای بیماری‌های کلیوی دست یابند.
