سازمان جهانی بهداشت (WHO) روز چهارشنبه اعلام کرد که شیوع جاری mpox در آفریقا یک وضعیت اضطراری بهداشت جهانی است.
WHO کمیته اضطراری خود را به دلیل نگرانی‌هایی درباره اینکه یک نوع خطرناک‌تر از ویروس، به نام کلاد Ib، به چهار کشور قبلاً آسیب‌ندیده در آفریقا رسیده است، تشکیل داد. این نوع قبلاً در جمهوری دموکراتیک کنگو محدود شده بود.
آیا باید در ایران نگران ویروس ام پاکس باشیم ؟ یا نگرانی ما بیهوده است و خطری ما را تهدید نمیکند ؟
کارشناسان مستقل روز چهارشنبه به صورت مجازی دیدار کردند تا به مدیرکل WHO، دکتر تدروس آدهانوم گبریسوس، در مورد شدت شیوع مشاوره دهند. پس از این مشاوره، او اعلام کرد که وضعیت اضطراری بهداشت عمومی با نگرانی بین‌المللی (PHEIC) را اعلام کرده است—بالاترین سطح هشدار در قوانین بین‌المللی بهداشت.
او گفت: “تشخیص و گسترش سریع یک کلاد جدید از mpox در شرق DRC، شناسایی آن در کشورهای همسایه که قبلاً mpox را گزارش نکرده بودند، و احتمال گسترش بیشتر در داخل آفریقا و فراتر از آن بسیار نگران‌کننده است.”
او افزود: “کمیته اضطراری تشکیل جلسه داد و به من توصیه کرد که این وضعیت به عنوان یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی با نگرانی بین‌المللی تلقی می‌شود. من این توصیه را پذیرفته‌ام.”
این وضعیت اضطراری که به PHEIC نیز معروف است، به “رویدادهای فوق‌العاده” اطلاق می‌شود که خطر بهداشت عمومی برای دیگر کشورها از طریق گسترش بین‌المللی بیماری دارند. این شیوع‌ها ممکن است نیاز به پاسخ هماهنگ بین‌المللی داشته باشند، طبق گفته سازمان.
رئیس کمیته، پروفسور دیمی اوگوینا گفت: “به‌طور همگانی موافقت شد که شیوع فعلی mpox، افزایش mpox، یک رویداد فوق‌العاده است. چیزی که ما در آفریقا داریم، فقط نوک کوه یخ است. ما یا وضعیت کامل این بار بیماری mpox را نمی‌شناسیم یا به آن توجه کافی نکرده‌ایم.”
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آفریقا (Africa CDC) روز سه‌شنبه این شیوع را به عنوان یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی با امنیت قاره‌ای اعلام کرد، اولین اعلامیه‌ای از این نوع از زمان تأسیس این سازمان در سال 2017.
از ابتدای سال جاری، بیش از 17,000 مورد mpox و بیش از 500 مرگ در 13 کشور آفریقا گزارش شده است، طبق گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آفریقا که این شیوع را به عنوان یک “رویداد با خطر بسیار بالا” طبقه‌بندی می‌کند. بیشترین تعداد موارد—بیش از 14,000—در DRC گزارش شده است، که 96% از موارد تأیید شده این ماه را شامل می‌شود.
Mpox، که قبلاً به نام آبله میمون شناخته می‌شد، یک بیماری ویروسی است که می‌تواند به راحتی بین افراد و از حیوانات آلوده منتقل شود. این بیماری می‌تواند از طریق تماس نزدیک مانند لمس، بوسیدن یا رابطه جنسی، و همچنین از طریق مواد آلوده مانند ملحفه، لباس و سوزن‌ها منتقل شود، طبق گفته WHO. علائم شامل تب، یک راش دردناک، سردرد، درد عضلانی و کمری، کاهش انرژی و غدد لنفاوی بزرگ شده است.
برای دهه‌ها، این بیماری عمدتاً در مناطق مرکزی و غرب آفریقا مشاهده شده بود، اما در سال 2022 در اروپا و آمریکای شمالی نیز گسترش یافت. WHO قبلاً گسترش mpox را در جولای 2022 یک وضعیت اضطراری بهداشت جهانی اعلام کرده بود و این اعلامیه را در می 2023 پایان داد.
Mpox به دو کلاد ژنتیکی، I و II، تقسیم می‌شود. کلاد به یک گروه گسترده از ویروس‌ها اطلاق می‌شود که طی دهه‌ها تکامل یافته‌اند و یک گروه ژنتیکی و بالینی متمایز هستند. کلاد II مسئول شیوع سال 2022 بود، اما کلاد Ib باعث بیماری شدیدتر می‌شود.
تدروس توضیح داد: “ما تنها با یک شیوع از یک کلاد مواجه نیستیم؛ ما با چندین شیوع از کلادهای مختلف در کشورهای مختلف با حالت‌های انتقال مختلف و سطح‌های خطر مختلف مواجه هستیم.”
هیچ موردی از mpox کلاد I در ایالات متحده شناسایی نشده است، اما CDC ایالات متحده وضعیت را تحت نظر دارد و دولت آمریکا پیشنهاد تأمین مالی، کمک و واکسن‌ها به WHO و DRC برای حمایت از تلاش‌ها در آفریقا داده است.
CDC هفته گذشته توصیه کرد که افراد در ایالات متحده که در معرض خطر بالا برای ابتلا به mpox هستند، باید واکسینه شوند.
مقامات WHO هفته گذشته گفتند که این ویروس می‌تواند “به راحتی کنترل شود، اگر اقدامات صحیح در زمان مناسب انجام شود.” آنها خواستار همکاری بین‌المللی در تأمین مالی و سازماندهی تلاش‌ها برای مقابله با شیوع و تأمین بودجه برای تحقیق بیشتر برای درک بهتر کلاد Ib و گسترش آن شدند.
تدروس روز چهارشنبه گفت: “واضح است که یک پاسخ هماهنگ بین‌المللی ضروری است تا این شیوع‌ها متوقف شوند و جان‌ها نجات یابند.”
این سازمان فرآیند فهرست‌بندی استفاده اضطراری برای هر دو واکسن mpox را تأیید کرده و یک برنامه پاسخ منطقه‌ای به ارزش 15 میلیون دلار تهیه کرده است، که 1.5 میلیون دلار از صندوق اضطراری WHO آزاد شده است.
نیم میلیون دوز واکسن در انبار موجود است و ممکن است تا پایان سال 2.4 میلیون دوز دیگر تولید شود، طبق گفته تیم نگوین از برنامه اورژانس‌های بهداشت WHO. DRC و نیجریه اولین کشورهایی خواهند بود که این واکسن‌ها را دریافت می‌کنند، به گفته دکتر عبدو سلام گی، مدیر منطقه‌ای اورژانس‌های آفریقا.
این سازمان تأکید کرد که واکسن‌ها تنها بخشی از پاسخ هستند؛ کنترل گسترش همچنین نیاز به افزایش نظارت، تشخیص و تحقیقات برای پر کردن “شکاف‌های درک” دارد.
دکتر ماریا ون کرخوو، مدیر بخش آمادگی و پیشگیری از بیماری‌های اپیدمیک و پاندمیک WHO گفت: “ما می‌توانیم انتقال mpox را با تلاش هماهنگ و استفاده از رویکردهای متعدد متوقف کنیم.”
او افزود: “بسیاری از عدم قطعیت‌ها وجود دارد… ما در حال حاضر فرصتی داریم تا واقعاً از این زمان بهره ببریم و از کشورهای عضو خود حمایت کنیم تا تحقیقات لازم برای درک این موضوع انجام شود.”
