سیانوکوبالامین (Cyanocobalamin) یکی از فرم‌های مصنوعی ویتامین B12 است که به طور گسترده در مکمل‌های غذایی و داروها استفاده می‌شود. این فرم از ویتامین B12 در واقع یک ترکیب پایدار است که در شرایط معمولی به راحتی تخریب نمیشود، به همین دلیل از آن در بسیاری از محصولات غذایی و دارویی برای تأمین نیازهای ویتامین B12 استفاده میکنند. سیانوکوبالامین بعد از مصرف در بدن به فرم‌های فعال ویتامین B12 یعنی متیل‌کوبالامین و آدنوزیل‌کوبالامین تبدیل می‌شود که نقش‌های حیاتی در متابولیسم بدن دارند.
ویتامین B12 برای بدن ضروری است و نقش‌های مهمی در تولید گلبول‌های قرمز خون، سلامت سیستم عصبی و متابولیسم DNA ایفا میکند. سیانوکوبالامین به خصوص برای افرادی که دچار کمبود ویتامین B12 هستند، از جمله گیاه‌خواران و افراد مسن که جذب ویتامین B12 در بدنشان کاهش یافته است، توصیه می‌شود. مصرف منظم این مکمل می‌تواند به پیشگیری از کم‌خونی، اختلالات عصبی و سایر مشکلات مرتبط با کمبود ویتامین B12 کمک کند.
آیا همه b12 های موجود در بازار به فرم Cyanocobalamin هستند ؟
یکی از سوالات اینجاست که اگر یک شرکت دارویی در مورد سیانوکوبالامین بودن داروی خود تبلیغ میکند، آیا بقیه شرکت ها فرم دیگری را ارائه میکنند ؟ اصلا آیا بهترین فرم سیانوکوبالامین است ؟
همه ویتامین‌های B12 موجود در بازار به فرم سیانوکوبالامین نیستند. ویتامین B12 در چندین فرم مختلف موجود است که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. این فرم‌ها عبارتند از:
سیانوکوبالامین (Cyanocobalamin): این رایج‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین فرم ویتامین B12 است که در بسیاری از مکمل‌ها و داروها استفاده می‌شود.
متیل‌کوبالامین (Methylcobalamin): این فرم طبیعی و فعال ویتامین B12 است که در سیستم عصبی بدن نقش مهمی دارد. این فرم اغلب در مکمل‌های غذایی به‌خصوص برای حمایت از سلامت عصبی و شناختی استفاده می‌شود.
آدنوزیل‌کوبالامین (Adenosylcobalamin): این فرم دیگر فعال ویتامین B12 است که بیشتر در متابولیسم انرژی و عملکرد میتوکندری بدن مؤثر است.
هیدروکسی‌کوبالامین (Hydroxocobalamin): این فرم کمتر رایج است و معمولاً در تزریقات پزشکی استفاده می‌شود. همچنین، این فرم برای درمان مسمومیت با سیانید نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بنابراین، وقتی به دنبال مکمل ویتامین B12 هستید، می‌توانید فرم‌های مختلف آن را بسته به نیازهای خاص خود انتخاب کنید. اگرچه سیانوکوبالامین رایج‌ترین فرم است، اما متیل‌کوبالامین و آدنوزیل‌کوبالامین نیز به دلیل جذب و استفاده بهتر در بدن، توسط برخی افراد ترجیح داده می‌شوند.
B12 های تزریقی چه فرمی از این ویتامین هستند ؟
پر کاربردترین فرم تزریقی ویتامین B12 هیدروکسی‌کوبالامین (Hydroxocobalamin) است. این فرم از ویتامین B12 به طور رایج در تزریقات پزشکی استفاده می‌شود. هیدروکسی‌کوبالامین نسبت به سایر فرم‌ها ماندگاری بیشتری در بدن دارد و به آرامی آزاد می‌شود، بنابراین می‌تواند به عنوان یک منبع طولانی‌مدت از ویتامین B12 عمل کند. این فرم به‌ویژه در درمان کمبود ویتامین B12 و همچنین در مسمومیت با سیانید کاربرد دارد.
البته سیانوکوبالامین (Cyanocobalamin) نیز در برخی از تزریقات ویتامین B12 استفاده می‌شود، اما کمتر از هیدروکسی‌کوبالامین. سیانوکوبالامین به دلیل پایداری بالا و هزینه کمتر، هنوز در برخی موارد برای تزریق استفاده می‌شود.
تزریق‌های ویتامین B12 معمولاً در شرایطی که جذب ویتامین B12 از طریق دستگاه گوارش مختل شده است، مانند در مواردی که فرد دچار مشکلات گوارشی یا جراحی‌های مربوط به معده و روده بوده، یا در شرایط کمبود شدید ویتامین B12، استفاده می‌شود. انتخاب فرم مناسب تزریق بسته به نیاز بیمار و توصیه پزشک متفاوت است.
چه فرمی از ویتامین B12 مناسب من است ؟
انتخاب مناسب‌ترین فرم ویتامین B12 بستگی به وضعیت سلامتی شما، نیازهای خاص بدن، و شرایطی که ممکن است داشته باشید، دارد. در اینجا چند مورد کلی را بیان می‌کنم که ممکن است به شما کمک کند:
اگر دچار کمبود ویتامین B12 هستید: فرم‌های تزریقی مانند هیدروکسی‌کوبالامین معمولاً برای درمان کمبود شدید ویتامین B12 ترجیح داده می‌شوند. این فرم به‌ویژه اگر نیاز به جذب سریع و طولانی‌مدت دارید، مناسب است.
اگر گیاه‌خوار یا وگان هستید: ممکن است نیاز به مصرف مداوم مکمل‌های ویتامین B12 داشته باشید. در این حالت، متیل‌کوبالامین به عنوان یک فرم طبیعی و فعال B12 می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد، زیرا بدن شما می‌تواند به طور مستقیم از آن استفاده کند. البته سیانوکوبالامین هم برای شما مناسب است.
اگر مشکل جذب B12 از غذا دارید: اگر به دلیل مشکلات گوارشی یا جراحی‌های معده و روده، جذب ویتامین B12 برای شما دشوار است، تزریق‌های هیدروکسی‌کوبالامین یا سیانوکوبالامین می‌توانند مناسب باشند.
اگر به دنبال یک مکمل روزانه هستید: سیانوکوبالامین به عنوان یک فرم پایدار و مقرون‌به‌صرفه می‌تواند یک گزینه خوب برای مصرف روزانه باشد، اگرچه ممکن است نیاز به تبدیل در بدن داشته باشد.
اگر به سلامت عصبی اهمیت می‌دهید: متیل‌کوبالامین به دلیل نقش مستقیم در سلامت عصبی و متابولیسم هموسیستئین می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.
بهترین روش برای انتخاب فرم مناسب ویتامین B12 این است که با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید، تا بر اساس نیازهای خاص شما و شرایط سلامتی، توصیه‌ای دقیق‌تر دریافت کنید.
افرادی که دارای نقص ژنتیکی در MTHFR هستند فرم سیانوکوبالامین پیشنهاد نمیشود !
برای افرادی که کمبود MTHFR (متیلن‌تتراهیدروفولات ردوکتاز) دارند، سیانوکوبالامین به طور کلی کمتر توصیه می‌شود، اگرچه ممکن است هنوز مفید باشد. دلیل این امر این است که سیانوکوبالامین یک فرم غیر فعال از ویتامین B12 است و باید در بدن به فرم‌های فعال متیل‌کوبالامین یا آدنوزیل‌کوبالامین تبدیل شود تا بتواند در فرآیندهای متابولیکی بدن نقش ایفا کند.
در افراد با کمبود MTHFR، این تبدیل ممکن است به‌طور مؤثری انجام نشود، بنابراین مصرف سیانوکوبالامین ممکن است به میزان کافی نیازهای بدن را تأمین نکند. به همین دلیل، متیل‌کوبالامین، که فرم فعال ویتامین B12 است و نیازی به تبدیل ندارد، انتخاب بهتری برای این افراد است.
با این حال، اگر فردی به سیانوکوبالامین دسترسی داشته باشد و مصرف آن را شروع کند، ممکن است همچنان مقداری از ویتامین B12 مورد نیاز بدن تأمین شود، اما احتمالاً به اندازه فرم‌های فعال مثل متیل‌کوبالامین مؤثر نخواهد بود. بنابراین، برای بهترین نتیجه، معمولاً متیل‌کوبالامین برای افرادی با کمبود MTHFR ترجیح داده می‌شود.
برای این افراد، فرم خاصی از ویتامین B12 توصیه می‌شود که می‌تواند به کاهش سطح هموسیستئین و جبران کمبود ویتامین B12 کمک کند. در این شرایط، متیل‌کوبالامین معمولاً بهترین گزینه است.
متیل‌کوبالامین فرم فعال ویتامین B12 است که در بدن مستقیماً در متابولیسم هموسیستئین به متیونین نقش دارد. از آنجا که افراد با کمبود MTHFR ممکن است در تبدیل ویتامین B12 به فرم‌های فعال مشکل داشته باشند، مصرف متیل‌کوبالامین می‌تواند این مشکل را دور بزند و به بدن اجازه دهد به طور مستقیم از ویتامین B12 استفاده کند.
این فرم از ویتامین B12 نه تنها به کاهش سطح هموسیستئین کمک میکند بلکه می‌تواند از تجمع هموسیستئین که می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش دهد، جلوگیری کند. در این موارد، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه بسیار مهم است تا دوز مناسب و توصیه‌های مربوط به مصرف مکمل‌های متیل‌کوبالامین را دریافت کنید.
