کنترل کیفی خارجی (External Quality Assurance Program) مانند EQAP یک برنامه استاندارد است که برای اطمینان از کیفیت و دقت آزمایشها و اقدامات انجام شده در آزمایشگاهها به کار گرفته میشود. این برنامهها اغلب توسط نهادهای مستقل یا سازمانهای دولتی اداره میشوند و به آزمایشگاهها کمک میکنند تا استانداردهای لازم را برآورده کنند و کیفیت خدمات خود را بهبود ببخشند.
در چارچوب EQAP، نمونههای آزمایشی از یک منبع مرکزی به آزمایشگاههای مختلف فرستاده میشود. این آزمایشگاهها سپس باید این نمونهها را مطابق با روشهای معمول خود تجزیه و تحلیل کنند. نتایج بدست آمده از این آزمایشات به سازمان مرکزی EQAP ارسال میشود، که سپس این نتایج را با دادههای استاندارد و یا نتایج دیگر آزمایشگاهها مقایسه میکند.
این فرآیند به آزمایشگاهها امکان میدهد تا عملکرد خود را در مقایسه با دیگران ارزیابی کنند و نواقص احتمالی در روشها یا تجهیزات خود را شناسایی کنند. همچنین، این برنامه به بهبود مستمر کیفیت آزمایشگاهی و اطمینان از اعتبار نتایج آزمایش کمک میکند.
از ویژگی های برنامه کنترل کیفیت خارجی، نمونه های مجهول است که آزمایشگاه هیچ اطلاعی از شرایط این نمونه ها ندارد. ارائه نتایج صحیح در مورد نمونه ها به ما اطمینان میدهد که آزمایشگاه مورد نظر در ارائه نتایج دقت کافی را داشته و نمونه های مجهول را به درستی و در مقیاس صحیح خوانده است.
به همین علت آزمایشگاهی که دارای گواهینامه EQAP باشد، از نظر ارائه نتایج قابل اعتماد و مطمئن خواهد بود.