نوتریژنومیکس (Nutrigenomics) یکی از شاخه‌های علم ژنتیک است که به مطالعهٔ تأثیر مواد غذایی بر بیان ژن‌ها می‌پردازد. این رشته تلاش می‌کند تا درک کند چگونه غذاهای خاص می‌توانند فعالیت ژن‌های ما را تغییر دهند و به این ترتیب بر سلامتی، بیماری‌ها و فرآیندهای بیولوژیکی بدن تأثیر بگذارند.
اصول اساسی نوتریژنومیکس:
- تأثیر غذا بر بیان ژن‌ها: نوتریژنومیکس بررسی می‌کند که چگونه مواد مغذی و سایر ترکیبات موجود در غذاها می‌توانند بیان ژن‌های مختلف را فعال یا غیرفعال کنند. این بیان ژن‌ها می‌تواند به نوبه خود، متابولیسم، استرس اکسیداتیو، و التهاب را تحت تأثیر قرار دهد.
- تخصصی‌سازی رژیم غذایی: با استفاده از داده‌های نوتریژنومیکس، می‌توان رژیم‌های غذایی را به صورت شخصی‌سازی شده تنظیم کرد که مناسب ژنتیک فردی افراد باشد. این کار به افراد کمک می‌کند تا غذاهایی را انتخاب کنند که بیشترین فایده را برای سلامتی آنها دارد.
- پیشگیری و درمان بیماری‌ها: نوتریژنومیکس می‌تواند در پیشگیری و حتی درمان بیماری‌هایی مانند دیابت، چاقی، و بیماری‌های قلبی-عروقی مفید باشد. به عنوان مثال، تغییرات خاصی در رژیم غذایی ممکن است برای افرادی با ژن‌های خاص مؤثرتر باشد.
- مطالعه مکانیسم‌های بیولوژیکی: نوتریژنومیکس همچنین به مطالعهٔ مکانیسم‌های بیولوژیکی که توسط کدام مواد مغذی می‌توانند به بیان یا سرکوب ژن‌ها منجر شوند می‌پردازد. این شامل بررسی پروتئین‌ها، متابولیت‌ها و روندهای سیگنالینگ در سلول‌ها است.
تفاوت نوتریژنومیکس با نوتریژنتیکس:
- نوتریژنومیکس(Nutrigenomics): مطالعهٔ تأثیرات مواد غذایی بر بیان ژن‌ها.
- نوتریژنتیکس (Nutrigenetics): مطالعهٔ تأثیرات ژنتیک فردی بر پاسخ بدن به مواد غذایی. این رشته بررسی می‌کند که چگونه تفاوت‌های ژنتیکی می‌توانند تأثیر متفاوتی بر واکنش افراد به یک نوع غذا داشته باشند.
به طور کلی، نوتریژنومیکس نقش مهمی در توسعهٔ علم پزشکی شخصی و پیشگیری از بیماری‌ها دارد و می‌تواند به بهبود سلامت عمومی کمک کند با توجه به نیازهای ژنتیکی و بیولوژیکی فردی افراد.
