در دنیای پیچیده و گسترده پزشکی، اختصارات و اصطلاحات متعددی وجود دارند که گاهی اوقات می‌توانند منبع سردرگمی و ابهام باشند. دو مورد از این اصطلاحات، IBD و IBS هستند که به ترتیب مخفف بیماری التهابی روده (Inflammatory Bowel Disease) و سندرم روده تحریک‌پذیر (Irritable Bowel Syndrome) می‌باشند. علی‌رغم شباهت در نام‌گذاری و برخی علائم بالینی، این دو شرایط کاملاً متفاوت هستند، هم از نظر علت و مکانیسم‌های زمینه‌ای و هم از جنبه‌های درمانی و پیامدهای بلندمدت برای بیمار. با این حال، این تفاوت‌ها گاهی اوقات نادیده گرفته می‌شوند و این دو واژه به اشتباه به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، که می‌تواند منجر به سردرگمی در تشخیص و درک صحیح از شرایط بیمار شود. در این نوشتار، به بررسی دقیق‌تر هر دو شرط، تفاوت‌های کلیدی بین آنها و اهمیت تمایز دقیق بین این دو اصطلاح پزشکی می‌پردازیم تا درکی روشن و دقیق از هر دو بیماری و چگونگی مدیریت آنها ارائه دهیم.
IBD چیست؟
IBD مخفف بیماری التهابی روده (Inflammatory Bowel Disease) است و شامل بیماری‌هایی می‌شود که با التهاب مزمن دستگاه گوارش مشخص می‌شوند. دو نوع اصلی IBD عبارتند از کولیت اولسروز (Ulcerative Colitis) و بیماری کرون (Crohn’s Disease). کولیت اولسروز عمدتاً به روده بزرگ (کولون) محدود می‌شود و با التهاب و زخم‌هایی در پوشش داخلی کولون مشخص می‌شود. بیماری کرون می‌تواند هر بخشی از دستگاه گوارش را از دهان تا مقعد تحت تأثیر قرار دهد و به صورت التهاب عمیق در لایه‌های دیواره گوارش ظاهر می‌شود.
IBS چیست؟
IBS مخفف سندرم روده تحریک‌پذیر (Irritable Bowel Syndrome) است و یک اختلال گوارشی مزمن است که عمدتاً بر روی عملکرد روده‌ها تأثیر می‌گذارد. IBS با علائمی نظیر درد و ناراحتی شکمی، نفخ، و تغییر در الگوی دفع (مثل اسهال یا یبوست) مشخص می‌شود. IBS به دیواره داخلی روده‌ها آسیب نمی‌زند و یک اختلال عملکردی تلقی می‌شود که بر روی چگونگی کار روده‌ها تأثیر می‌گذارد.
تفاوت IBD و IBS چیست؟
- التهاب و آسیب: IBD یک بیماری التهابی است که می‌تواند به آسیب دائمی دیواره روده منجر شود، در حالی که IBS التهابی ایجاد نمی‌کند و به دیواره داخلی روده‌ها آسیب نمی‌زند.
- علائم: هر دو بیماری می‌توانند باعث درد شکمی و مشکلات دفع شوند، اما IBD ممکن است با علائم شدیدتری نظیر خونریزی مقعدی، کاهش وزن و تب همراه باشد.
- علت و درمان: علت دقیق هر دو اختلال ناشناخته است، اما درمان‌ها متفاوت هستند. درمان IBD ممکن است شامل داروهای التهابی، ایمونوسوپرسیو و گاهی اوقات جراحی باشد، در حالی که درمان IBS بیشتر بر کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی متمرکز است.
تشخیص و درمان هر یک از این اختلالات باید توسط پزشک انجام شود، زیرا مدیریت صحیح آنها می‌تواند به بهبود علائم و جلوگیری از عوارض جدی کمک کند.
